Inmiddels ben ik een ruime maand in Zambia en dan ga je toch automatisch de balans eens opmaken. Ik kwam tot de conclusie dat ik eigenlijk al best veel meegemaakt heb. Een paar voorbeelden:

Vorig weekend ben ik weer verhuisd. De derde en hopelijk laatste keer. Nu woon ik in een eigen huis met 2 fysiotherapie studenten. Ook hier werkt de douche niet, maar er komt wel warm water uit de kraan. Verder zit ik niet zo middenin de dreunende bassen van mijn huisgenoten. Ik heb nu ook een echt bureau in plaats van mijn creatieve alternatieven. Even leek het met geen mogelijkheid door mijn slaapkamerdeur te kunnen. Maar uiteindelijk slaagde Maarten - de Nederlandse dokter hier - er wel in. Afrikanen zijn soms heel handig en vindingrijk, maar missen ze toch het inzicht van een Nederlandse man. Al met al lijkt dit huis een hele verbetering!

Hoewel de dagelijkse praktijk in het ziekenhuis hier compleet anders is dan in Nederland, lijken sommigen dagen hier ook gewoon op elkaar en kun je bepaalde dingen op de automatische piloot doen (een simpele malaria bijvoorbeeld). Afgelopen maandag nam de dag echter wel een verrassende wending. Er stonden mensen van de politie bij de afdeling die vroegen of ik een verklaring wilde afgeven omtrent de doodsoorzaak van een persoon waarvan ze het lichaam in het water hadden gevonden. Ik zei dat ik dat best wilde doen, maar dat ik geen idee had hoe dat hier in zijn werk gaat. Het is nogal cruciaal dat je het goed doet, omdat het een verschil tussen wel of geen politie onderzoek kan betekenen. Uiteindelijk liep ik met iemand anders van het ziekenhuis richting het mortuarium, maar het lichaam bleek nog in de achterbak van de auto te liggen……
Uiteindelijk was het vrij snel duidelijk dat het geen natuurlijke doodsoorzaak betrof en dat verder onderzoek (een autopsie) nodig zou zijn om het onderscheid tussen een ongeluk en een misdrijf te kunnen maken. Dat moet in Ndola, een stad op 1 uur rijden, dus de volgende dag zouden ze het lichaam wel weer komen halen met de auto. Vrij bizar allemaal.

Ik heb ook een poging gedaan mijn verjaardag hier te vieren. Ik had 2 cakes gebakken voor de kinderafdeling en voor mijn huisgenoten. Die werden heel goed ontvangen, maar het echte verjaardag gevoel ontbrak toch wel een beetje. Wat eigenlijk nog het beste moment was, was het plezier van de kinderen op de afdeling toen ik daar ballonnen uitdeelde. Even waren ze echt weer kind en niet het patiëntje met grote, donkere ogen dat angstig naar de ‘muzungu-dokter’ in de witte jas kijkt.

Inmiddels hebben we ook het nieuwe protocol voor de screening en behandeling van ondervoeding geïntroduceerd en sinds maandag hebben we onze eerste ‘officiële’ patiënt. Het betreft het type Kwashiorkor: niet het bekende, uitgemergelde kind is, maar juist een met vocht opgeblazen kind met huidproblemen. Deze vorm ziet er in eerste instantie minder ernstig uit, maar het kan zeer indrukwekkende vormen aannemen waarbij de huid totaal verwoest is en de organen er van binnen ook zo uitzien en dus totaal ontregeld zijn.
De behandeling van beide vormen van ondervoeding draait in feite om de ouderwetse rust, reinheid en regelmaat. Het is niet echt moeilijk, maar het vraagt wel gemotiveerde verpleegkundigen en moeders, omdat de speciale melk in het begin elke 2 uur gegeven moeten worden. Ook in de nacht.
In tegenstelling tot wat we eigenlijk verwacht hadden, gaat de uitvoering door de verpleegkundigen heel goed en secuur en ook de moeder is betrokken in de behandeling.
Hoewel het nog veel te vroeg is om echt van een succes te kunnen spreken, is de start in ieder geval goed. Ik denk dat dit cruciaal is, omdat het bepalend kan zijn voor de toekomst. Het geeft hoop…